دانلود مقاله

 پژوهش پیش رو، بررسی تاثیر عوامل درونی محیط فروشگاه از جمله :موسیقی، طراحی، قفسه بندی و چیدمان،دمای محیط و رایحه و در آخر نورپردازی بر تصمیم خرید برنامه ریزی نشده افراد است، تصمیمی که یکی از جنبه های بسیار مهم رفتار مصرف کننده و یکی از مفاهیم حیاتی در بازار است. در واقع  به محض افزایش درآمد و توان خرید افراد، خریدهای برنامه ریزی نشده افزایش می یابند و به صورت یک پدیده غالب در رفتار مصرف کنندگان نمایان می شوند(غفاری آشتیانی و اکبری، 1392)

 

 

خرید برنامه ریزی نشده در بیشتر طبقات محصولات موجود است، به طوری که بین 27 تا 62 درصد از اجناس فروشگاه های بزرگ به صورت برنامه ریزی نشده خریداری می شوند.حتی 80 درصد از کل خرید بعضی از محصولات خاص را خرید برنامه ریزی نشده به خود اختصاص میدهد(یونا و یی، 2008).

 

 

 

 

 

 -2-1 مساله اصلی پژوهش

 

 

مسآله اصلی پژوهش حاضر، یررسی رابطه و اثر توجهات سمعی و بصری محیط فروشگاه بر خرید برنامه ریزی نشده است. استرن (1963) خرید را به دو دسته تقسیم می نماید: خرید برنامه ریزی شده و خرید برنامه ریزی نشده. در خرید برنامه ریزی شده زمان استفاده شده برای جستجوی اطلاعات مشخص و نسبتا طولانی است و تصمیم گیری از یک فرآیند منطقی پیروی می کند.  اما خرید بدون برنامه اشاره دارد به تمام خرید هایی که بدون برنامه ی قبلی انجام می شود. در ابتدا پژوهشگران خرید ناگهانی و بی برنامه را مترادف می دانستند و فرض می شد خرید ناگهانی یا آنی حالت خاصی از خرید برنامه ریزی نشده است.

 

 

خرید برنامه‌ریزی نشده از اجزا مهم رفتار مصرف کننده می باشد و به خرید هایی گفته می شود که هیچ قصد و برنامه قبلی برای این خرید ها وجود نداشته و در یک فرآیند تصمیم گیری سریع ناشی از هیجان و انگیزه، ایجاد شده و فرایند خرید شکل می گیرد. میزان خرید های برنامه ریزی نشده در هایپر مارکت ها وفروشگاه های بزرگ بسیار بیشتر است زیرا مشتری ها در اینگونه اماکن دسترسی آسان تر و بیشتری به محصولات داشته و همچنین زمان بیشتری را نیز دراین فروشگاه ها صرف می نمایند.

 

 

بر اساس نظر کو (1993 ) خرید برنامه ریزی نشده، رفتاری است که با ترجیحات مشتری در ارتباط است. در واقع نوعی رفتار احساسی است نه عقلایی و دلایل بروز آن منشا احساسی و عاطفی دارند.

 

 

همان طور که گفته شد، هیجان و انگیزه ، محرک وقوع خرید برنامه ریزی نشده هستند.  این پژوهش به دنبال بررسی تاثیر محرک ها و توجهات بصری موجود در فضای فروشگاه از جمله ظاهر فروشگاه ، محیط فروشگاه، نحوه چیدمان کالا در فروشگاه، دسترسی راحت به کالای مد نظر، دمای هوا، مطبوع بودن فضا، نورپردازی، پخش موسیقی، سکوت یا همهمه  و بر میزان خرید برنامه ریزی نشده ی مشتریان است.

 

 

مطالعات انجام شده توسط داوس (2008) بیان می دارد که اهمیت قایل شدن برای توجهات بصری به عنوان عاملی برای جذب توجه مشتری امروزه در میان فروشگاه‌ها و کمپانی‌ها بسیار رایج شده است و به مزیت رقابتی برای آنها تبدیل شده است.

 

 

خداداد حسینی(1392) معتقد است که یکی از راههایی که به تمایز خرده فروشی ها نسبت به رقبا کمک می کند، این است که محیط و خدمات فروشگاه حود را متناسب با نیاز مشتریان سفارشی سازی نمایند. نه تنها بر اساس خدمات، سطح دسترسی و تنوع، بلکه آنها می توانند با ایجاد محیط فروشگاهی جذاب و لذت بخش و حتی هیجان انگیز، نسبت به رقبا برتری داشته باشند و فضای فروشگاهی را به تجربه ای خوشایند و به یاد ماندنی برای مشتریان تبدیل نمایند(بروگلماس و دیگران، 2007؛آیلوادی و دیگران، 2009؛ بروگلمانس و کمپو 2011).

 

 

-3-1 ضرورت انجام پژوهش

 

 

همان طور که ذکر شد سهم قابل توجهی از فروش فروشگاه ها مربوط به خرید برنامه ریزی نشده مشتریان است، به همین علت بررسی فرآیند اتخاذ این نوع رفتار خرید، هم چنین  مطالعه عوامل موثر بر اخذ تصمیم خرید برنامه ریزی نشده موضوعی حائز اهمیت شمرده میشود. در پژوهشات پیشین تاثیر متغیر هایی از جمله پخش موسیقی، طراحی محیط فروشگاه و نحوه قفسه بندی، به طور مجزا بررسی شده است. اما در هیچ کدام توجهات سمعی و بصری محیط فروشگاه در کنار هم بررسی نشده بود، به همین علت کمبود در مطالعات، احساس می شود.

 

 

از طرفی در کشور ما بررسی اثر توجهات سمعی و بصری در فروشگاه های زنجیره ای معدودی انجام گرفته است، که صرفا برای نمونه آماری تنها یک فروشگاه زنجیره ای انتخاب شده است. اما در پژوهش پیش رو از فروشگاه های زنجیر ای نتفاوتی در نقاط مختلف تهران از لحاط جغرافیایی نمونه گیری شده است

 

 

برای بازاریابان دانستن میزان و نحوه اثرگذاری توجهات سمعی و بصری محیط فروشگاه بر خرید برنامه ریزی نشده افراد بسیار حیاتی است، چرا که می توانند با شناسایی این موضوع، به نحو چشم گیری فروش فروشگاه را افزایش دهند که به تبع سود حاصل نیز افزایش می یابد.

 

 

با توجه به رشد روزافزون خرده فروشی ها و درک اهمیت خرید برنامه ریزی نشده در میزان فروش کل فروشگاه،  ضرورت دارد مطالعات بیشتری در داخل کشور صورت پذیرد چرا که خرده فروشی ها و فروشگاه های زنجیره ای با تکنیک های بازاریابی استخراجی از این مطالعات، نه تنها احتمال وقوع خرید برنامه ریزی نشده را افزایش خواهند داد بلکه، فروش و سوددهی آنها را افزایش خواهد یافت.

 

 

 -4-1اهداف پژوهش

 

 

هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر توجهات سمعی و بصری محیط فروشگاه بر خرید برنامه ریزی نشده می‌باشد که در راستای نیل به این هدف، اهداف فرعی پژوهش به شرح زیر است:

 

 

 

1. 1. ارائه راهکارهایی جهت ارتقاء خرید برنامه ریزینشده در فروشگاه های مورد بررسی

 

 

1. 1. تعیین اولویت عوامل موثر بر خرید برنامه ریزی نشده در فروشگاه‌های مورد بررسی

 

 

  1-5- سوالات پژوهش

 

 

با توجه به مطالب ذکر شده، سوالات پژوهش به شرح زیر می باشند:

 

 

1 ) آیا طراحی محیط فروشگاه بر خرید برنامه ریزی نشده  افراد اثر می گذارد؟ و اگر اثرگذار است، این تاثیر چگونه است؟

 

 

2 ) آیا چیدمان کالا و قفسه بندی فروشگاه می تواند بر خرید برنامه ریزی نشده افراد تاثیرگذار باشد؟ اگر اثرگذار است، این تاثیر چگونه است؟

 

 

3 )آیا نورپردازی بر خرید برنامه‌ریزی نشده اثر می گذارد؟ اگر اثرگذار است، این تاثیر چگونه است؟

 

 

4 )آیا درجه ی حرارت و رایحه محیط بر خرید برنامه ریزی نشده مشتریان اثر دارد؟ اگر اثرگذار است، این تاثیر چگونه است؟

 

 

5 ) آیا پخش موسیقی بر خرید برنامه‌ریزی نشده اثر می گذارد؟ اگر اثرگذار است، این تاثیر چگونه است؟

 

 

 

 

 

1-6-  فرضیه ها

 

 

خرید برنامه ریزی نشده، نوعی رفتار است که با تصمیم گیری سریع بروز می کند و نوعی تمایل ذهنی جهت مالکیت یک نوع محصول است . (روک و گاردیز، 1993) خرید برنامه‌ریزی نشده از اجزا مهم رفتار مصرف کننده می باشد و به خرید هایی گفته می شود که هیچ قصد و برنامه قبلی برای این خرید ها وجود نداشته و در یک فرآیند تصمیم گیری سریع ناشی از هیجان و انگیزه، ایجاد شده و فرایند خرید شکل می گیرد. میزان خرید های برنامه ریزی نشده در هایپر مارکت ها وفروشگاه های بزرگ بسیار بیشتر است زیرا مشتری ها در اینگونه اماکن دسترسی آسان تر و بیشتری به محصولات داشته و همچنین زمان بیشتری را نیز دراین فروشگاه ها صرف می نمایند.

 

 

همان طور که اشاره شد، توجهات بصری شامل عوامل متعددی است که موجب تحریک و بر انگیختگی افراد جهت تصمیم به خرید برنامه ریزی نشده، می شوند از جمله، دکوراسیون فروشگاه، چیدمان قفسه ها، رنگ بندی و نور پردازی، مطبوع بودن و درجه ی دمای محیط ، پخش موسیقی ، رفتار پرسنل، برخورد و پاسخگویی پرسنل، پاکیزگی محیط ، آراستگی پرسنل و غیره .

 

 

امروزه فروشندگان توجه زیادی به بازایابی داخل فروشگاهی دارند  ،هزینه های بسیاری صرف چیدمان و دکوراسیون داخلی فروشگاه ها در جهت ارتقا میزان فروش یا افزایش سهم بازار می شود(آنجلا استانتن، 2009 ). برمن و ایوانز دسته بندی کاملی از متغیر های مربوط به فضا ارایه کردند که این دسته بندی مبنای مطالعات بعدی محققین قرار گرفت. در این دسته بندی فضا به 4 دسته فرعی تقسیم می شود: متغیرهای خارجی، متغیرهای کلی (عمومی یا داخلی)، طراحی و چیدمان، متغیرهای مربوط به دکوراسیون.

 

 

فرضیه اصلی1  : چیدمان کالا و قفسه بندی  بر خرید برنامه ریزی نشده اثرگذار است.

 

 

از سوی دیگر کلات و ویلت (1969) طراحی و تخصیص فضای مناسب و جایگذاری کالا در بهترین مکان را به عنوان عامل مهمی در تحریک افراد به خرید برنامه ریزی نشده می دانستند. آندرهیل (1999) بیان می دارد که غالب خرید های برنامه ریزی نشده در نتیجه ی لمس است و فروشندگان و بازاریابان میبایستی محیطی را ایجاد کنند تا مشتری بتواند کالا را لمس نماید.

 

 

فرضیه اصلی2: طراحی محیط فروشگاه بر خرید برنامه ریزی نشده تاثیر گذار است.

 

 

در بخش دیگری از این پژوهش به مطالعات گولاس و بلاچ (1995) اشاره می کنیم که رایحه موجود در فضای فروشگاه را به عنوان یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار  بر خرید برنامه ریزی نشده معرفی می کنند و آن را به سه بعد تقسیم میکنند که وما از هم مستقل نیستند؛ حالت احساسی رایحه، طبیعت تحریک کنندگی آن و شدت آن. وی بیان می کند که رایحه بر درک افراد از محیط فروشگاه و محصولات تاثیر گذار است.

 

 

از سوی دیگر رایحه موجود در محیط فروشگاه یکی از ابزار قدرتمند و موثر بر احساسات مشتری هنگام خرید است، یک رایحه ی مطلوب و خوشایند، کنجکاوی مشتریان را تحریک می کند (اورث و بورین، 2005).

 

 

 

 

 

فرضیه اصلی3 :  دمای هوا و رایحه محیط  بر خرید برنامه ریزی نشده تاثیر گذار است.

 

 

اسپاگبرگ (1996) در پژوهشات خود بیان می کند که محیط فروشگاه محدوده ای است که در آن فکتورهای محیطی می توانند جهت خلق  پاسخ های احساسی مصرف کننده طراحی و به کار گرفته شوند. آدلار و همکارانش (2003 ) در این باره دریافتند که خریدارانی که محیط فروشگاه را دوست داشته باشند ممکن است به علت احساس خوبی که جو فروشگاه در آنها ایجاد می نماید، پول بیشتری را درآن فروشگاه خرج کنند این تحریک حسی، خودکنترلی و مقاومت فرد را کاهش می دهد و وی را به سمت خرید برنامه ریزی نشده سوق می دهد.

 

 

همینطور می توان پخش موسیقی مورد علاقه بازار هدف را نیز یکی دیگر از توجهات محیط فروشگاهی برشمرد، در این باره اسپبرگ (1998) بیان می‌کند که موسیقی بر احساس افراد اثر می گذارد، حتی اگر از آن اطلاعی نداشته باشند یا به آن توجه نکنند . خداداد حسینی (1392) به نقل از اندرسون (2012) بیان می کند که پخش موسیقی کاربرد چندگانه دارد، چرا که علاوه بر ایجاد آرامش برای مشتری،میتواند باعث تهییج وی به رفتاری خاص در فرآیند خرید نیز بشود.

 

 

فرضیه اصلی4:پخش موسیقی بر خرید برنامه ریزی نشده اثر می گذارد.

 

 

طبق نظر سامرز و هربت (1999)  فروشگاه هایی که به خوبی نورپردازی شده اند خریداران بیشتری را به خود جلب می کنند تا فروشگاه را ببینند و خریداری کنند. هم چنین یافته های آن ها حاکی از آن است که خرده فروشان با پیشنهاد نورپردازی داخل فروشگاهی می توانند به افزایش قابل توجهی در جذب و حفظ مشتریان دست یابند.

 

 

خریداران نسبت به این که چگونه فضای فروشگاهی نورپردازی شده است، بسیار حساس هستند تا جایی که آنها به نورپردازی بیشتر ار نحوه قفسه بندی اثاثیه ثابت موجود در فروشگاه اهمیت می دهد.

 

 

فرضیه اصلی5 : نورپردازی در فروشگاه بر خرید برنامه ریزی نشده اثر می گذارد.

 

 

1-7-  قلمرو پژوهش

 

 

1-7-1-  قلمرو موضوعی

 

 

قلمرو این پژوهش از نظر موضوعی بررسی بازاریابی و در حوزه رفتار مصرف کننده است.

 

 

1-7-2-  قلمرو زمانی

 

 

داده های این پژوهش در فاصله آذر تا بهمن ماه سال 1393 جمع آوری شده است و از این حیث از نوع پژوهشات مقطعی محسوب می شود.

 

 

1-7-3-  قلمرو مکانی

 

 

قلمرو مکانی این پژوهش فروشگاه های زنجیره ای سطح شهر تهران(فروشگاه شهروند شعبه بیهقی، حکیمیه و بهاران ، فروشگاه اتکا شعبه خیابان کارگر شمالی، فروشگاه هایپراستار واقع در بزرگراه باکری جنوب) است.

 

 

1-8- روش پژوهش

 

 

پژوهش پیش رو از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. برای اجرای این پژوهش ابتدا با بررسی ادبیات موضوع و پژوهشات تجربی انجام شده در منابع کتابخانه ای عمدتا لاتین و گردآوری و مطالعه مقالات ارایه شده در این زمینه، متغیرهای تاثیرگذار بر خرید برنامه ریزی نشده شناسایی شده است.  ابزار گردآوری داده های پژوهش پرسشنامه می باشد که در صورت وم جهت روایی پرسشنامه ها، مصاحبه نیز انجام خواهد شد.

 

 

1-9- جنبه جدید بودن و نوآوری

 

 

یکی از موضوعات جدید مطرح درعلم بازاریابی، رفتار مصرف کننده است که به وم دقت به توجهات بصری محیط فروشگاه می پردازد. هم چنین خرید برنامه ریزی نشده را مطرح می نماید که غالبا با خرید ناگهانی یا آنی اشتباه گرفته می شود. در این پژوهش برای اولین بار با توجه به اهمیت احساس راحتی مشتری در فروشگاه و لذت بردن وی از محیط فروشگاه به بررسی عوامل محیطی ، انسانی و … که در نهایت موجب تحریک مشتری به خرید برنامه ریزی نشده می شوند، پرداخته می شود. از طرفی امروزه همه ی صاحبین فروشگاه ها، سرمایه گذاران و مدیران به اهمیت بازایابی پی برده اند و از این رو مطالب و یافته هایی هم چون پژوهش پیش رو برای آنها کاربردی و جدید خواهد بود.

 

 

از سوی دیگر به ندرت تحقیقی درباره بررسی تاثیر متغیرهای سمعی و بصری بر خرید برنامه ریزی نشده در ایران انجام گرفته است. تعداد انگشت شماری پژوهش در باب بررسی خرید آنی و تفننی صورت گرفته است، اما در پژوهش پیش رو خرید برنامه ریزی نشده که با خرید آنی و تفننی متفاوت است، مورد توجه قرار گرفته است.

 

 

10- 1تعریف واژگان و اصطلاحات پژوهش

 

 

توجه بصری: به انتخاب گزینشی برخی اطلاعات برای پردازش جزیی تر(درحالیکه سایر اطلاعات کنار گذاشته میشوندگفته میشود(تامپسون و همکاران،2013 ).

 

 

تجربه خرید: میر و سوآگر(2007) تجربه خرید را پاسخ درونی و ذهنی مشتری به هر نوع تماس مستقیم و یا غیر مستقیم با شرکت تعریف می کند.

 

 

تجارت بصری : تجارت بصری را ارائه ی یک محصول به بهترین نحو ممکن در محیط فروشگاه، معرفی می کند(پگلر،2006 ).

 

 

محیط فروشگاه: محیط مرکب است از عناصر ملموس مثل اثاثیه ثابت فروشگاه، دکوراسیون فروشگاه، اجناس و غیره و عناصر ناملموس مثل رنگ بندی، موسیقی، دما، معطر بودن و غیره به طوری که در کنار هم تجربه های ویژه مشتری را شکل می دهند.

 

 

خرید برنام ریزی نشده : خرید برنامه ریزی نشده عمل خریدی تعریف می شود که در نتیجه نمایش انگیزیش های داخلی فروشگاه به مشتری که شاید در همان لحظه، نیازی در وی پدید آمده است یا نیازی را که فراموش شده است را به خاطر می آورد(هوی، 2013).

 

11-1-  فصل بندی پژوهش

 

 

در فصل اول گزارش مختصری از کلیات پژوهش شامل تعریف موضوع، اهمیت و ضرورت پژوهش، اهداف و فرضیات ارائه شده است. فصل دوم به ادبیات نظری توجهات سمعی و بصری و خرید برنامه ریزی نشده پرداخته است. در فصل سوم، روش پژوهش استفاده شده، جامعه ونمومه آماری و آزمون های آماری بکار گرفته شده، معرفی شده اند. فصل چهارم گزارش نتایج پژوهش و اجرای آزمون ها را شامل می شود و در فصب پنجم نتایج آزمون فرضیات،  تحلیل و مقایسه نتایج، نتیجه گیری و پیشنهادها ارائه شده اند.

برنامه ریزی موفق چه برنامه ریزی است؟ میزان موفقیت یک برنامه چگونه سنجیده می شود؟ برنامه ریزی برای موفقیت کار جذابی است چرا که رسیدن به هدف و موفقیت کشش و انگیزه کافی را در ما ایجاد می کند. ولی چالشی که معمولا با آن روبه رو هستیم شروع کردن است. شروع، بزرگ ترین گام رسیدن به موفقیت است، گامی که بسیاری از ما هیچ گاه آن را برنمی داریم.

اگر شما هم مانند من تصویری از خودتان در ۱۰ سال آینده دارید، برای ساختنش باید از همین امروز شروع کنید. برنامه ریزی برای موفقیت یک شرط لازم است.

داشتن برنامه برای ۱۰ سال آینده یعنی داشتن ۱۰ برنامه ۱ ساله و تعداد بیشتری برنامه های کوتاه مدت . در واقع برنامه ریزی پل میان زمان حال و آینده است.

قبل از شروع برنامه ریزی، این سوالات را از خود بپرسید؛

• شرایط مالی من در حال حاضر چگونه است؟
• وضعیت زندگی من درحال حاضر چگونه است؟
• وضعیت جسمانی و سلامتی من در حال حاضر چگونه است؟
• در زندگی حرفه ای خود چقدر پیشرفت کرده ام؟

واقع بینی در پاسخ به این سوالات برای داشتن برنامه ریزی موفق بسیار ضروری است. با خود صادق باشید.

جایی که امروز در آن قرار دارید حاصل قدم های کوچک پرشماری است که طی سال های گذشته از عمرتان برداشته اید. برای رسیدن به جایگاه مدنظرتان در آینده پیش رو نیز، باید همین قدم های کوچک را بردارید.

تعیین درست اهداف و برنامه ریزی برای آن ها لازمه رسیدن به موفقیت است. در ادامه ۳ اقدامی که پیش از برنامه ریزی موفق باید انجام دهید را بررسی خواهیم کرد.

اهدافی را تعیین کنید که زندگی شما را تغییر می دهد

 

اهدافی را تعیین کنید که زندگی شما را تغییر می دهد

داشتن یک تلویزیون با صفحه بزرگ یا خرید بروزترین گوشی تلفن همراه اهدافی نیستند که زندگی شما را دستخوش تغییر کنند. خرید کالاهای مصرفی در بهترین حالت هدف های کوتاه مدت خواهند بود.

خرید کالای خاص می تواند هدف گذاری باشد ولی حالت بهتر آن است که شما برای تامین پول مورد نیاز آن کالا هدف گذاری کنید. توصیه بعدی من این است که به دنبال اهدافی باشید که سبک زندگی شما را تغییر می دهد.

افزایش ثروت،کسب درآمد بیشتر، ارتقاء شغلی، ایجاد کسب وکار شخصی و اهدافی شبیه به این شایسته هدف گذاری هستند.

ثروتمند یا پولدار ؟

در خارج از قلمرو مالی نیز می توان چنین اهدافی را یافت. بهبود وضعیت جسمانی، داشتن یک رژیم غذایی برای کاهش وزن، مراقبت از سلامت روح با ورزش هایی مانند یوگا، همه این نمونه ها اهدافی هستند که ارزش تلاش و برنامه ریزی دارند.

برنامه ریزی موفق، واقع بینانه است

بهترین راه برای واقعیت بخشیدن به هر چیزی مکتوب کردن آن است. اهداف خود را بنویسید.

ذهن ما در لحظه درگیر موضوعات بزرگ و کوچک بسیاری می شود. رویاها، آرزوها، ایده ها، ترس ها و انگیزه ها به صورت مداوم در ذهن ما ایجاد می شوند و از بین می روند.برای حفظ و مراقبت از اهداف خود، آن ها را بنویسید.

با نوشتن اهداف ۵ تا ۱۰ ساله خود شروع کنید. اهدافی که نوشته اید را چندین بار بخوانید و سعی کنید آن ها را واقع بینانه تحلیل کنید. کمی به عقب برگردید و سعی کنید اهداف کوتاه مدت تری تعیین کنید. آخرین قدم نوشتن اهدافی است که توقع دارید تا پایان سال جاری به آن برسید.

برای هرکدام از موارد بالا یک لیست انتظارات درست کنید. به علاوه موانعی که حدس می زنید برای رسیدن به این اهداف پیش رو دارید. در آخر نیز لیستی از کارهای ماهانه درست کنید و برای شروع دست بکار شوید.

مراحل زیر را پیگیری کنید تا بتوانید به خواسته های خود برسید.
۱- به گذشته خود نگاه کنید و از آن درس بگیرید: ما به پنج دستاورد گذشته خود فکر کنید و آنها را به یاد آورید. یاد احساسات خوب و پیروزی ها، اعتماد به نفس شما را بیشتر می کند و به احتمال زیاد یک زندگی رضایت بخش و قانع تری فراهم می سازد. مثلا به خود بگویید من همیشه قهرمانی در بازی والیبال و فوتبال را در مدرسه به یاد می آورم و این احساس آنقدر قشنگ بود که مرا به جمع کردن اعانه برای کمک به دیگران و مجدداً رسیدن به حس موفقیت تشویق می کند.

۲- افکار بکر ناگهانی هستند. یک کرنومتر را به مدت ۱۰ دقیقه تنظیم کنید و در این زمان هر آنچه را که از زندگی خود می خواهید، یادداشت نمایید. بدون اینکه به جملات قبلی خود نگاه کنید، با بلندپروازی تمامی جملات و خواسته ها ی تان را بنویسید، مثلاً بگویید وقتی برای اولین بار این فهرست را نوشتم، در آن نوشتن یک کتاب جدید»، ضبط و تحقیق سابقه خانوادگی» و تدریس در مقاطع دانشگاهی» وجود داشت. واقعاً کل صفحه پر نشده بود، اگر در پر کردن صفحه و نوشتن خواسته های تان با مشکل مواجه شدید از خودتان این سه سوال را بپرسید تا بتوانید بر افکار خود متمرکز کنید:

آیا کار ناتمامی در زندگی تان وجود دارد که دوست داشته باشید آن را کامل کنید؟
آیا کلاسی وجود دارد که دل تان بخواهد در آن شرکت کنید و یا مهارتی که دوست داشته باشید قبل از مرگ تان آن را بیاموزید؟
آیا روش و یا خواسته ای وجود دارد که دوست داشته باشید آن را به دیگران واگذار کنید؟

زمان تان که تمام شد، از نوشتن دست بکشید و روی برنامه ریزی برای دستیابی به آنها تمرکز کنید.

۳- از خودتان سوال کنید که اگر پنج سال دیگر همین وضعیتی را که اکنون دارید داشته باشید، برای به دست نیاوردن چه چیزهایی افسوس می خورید؟ پاسخ این پرسش به شما کمک می کند که اهداف خود را طبقه بندی کنید مهم ترین و معنی دار ترین آنها را بیابید. حال سؤال اینجاست که چرا پنج سال؟ زیرا پنج سال آنقدر کافی هست که بتوانید به اهداف اصلی خود در زندگی دست یابید و آنقدر هم طولانی نیست که نتوان آن را در ذهن تصور کرد.

اهداف مهم و غیر مهم خود را طبقه بندی کنید، برخی از خواسته های شما با یک گام کوچک برآورده می شوند، مثلاً اگر آرزوی آشپز شدن دارید و یکی از کارهایی که دل تان می خواهد به آن برسید، برپایی مهمانی های بزرگ و پختن انواع غذاهاست، شاید با ثبت نام در یک کلاس چند ساعته آشپزی به بخشی از خواسته خود برسید و این گام کوچک اولین گام به سمت دستیابی به خواسته تان خواهد بود. اهداف اصلی خود را تشریح و آنها را بررسی کنید اگر وقت بیشتری را با خانواده خود سپری و یا به مکان های جدید مسافرت کنید و یا کاری خلاقانه انجام دهید. چه تأثیری بر دستیابی شما به هدف تان خواهد داشت و آیا این هدف، خواسته خودتان است و یا چیزی است که دیگران از شما توقع دارند؟ پس از رسیدن به هدف تان به چه چیزی دست خواهید یافت؟ این خواسته چقدر زندگی تان را تغییر می دهد؟ این سؤالات را در مورد هر یک از آرزوهای تان پاسخ دهید. زمانی که شما با منطق و دلیل چیزی را بخواهید و برای خواسته خود دلیلی داشته باشید. برای دستیابی و تلاش در راه دسترسی به هدف تان انگیزه بیشتری خواهید داشت.

پس از ترسیم استراتژی هدف در ذهن تان و بر روی کاغذ، وقت آن است که آن را در زندگی روزمره خود پیاده کنید. خواسته های خود را اولویت بندی و حتی برای رسیدن به برخی از آنها از برخی دیگر چشم پوشی کنید. روی یک ورق کاغذ آنچه را که باید به صورت کوتاه مدت برای رسیدن به هدف تان انجام دهید، یادداشت و یک برنامه کوتاه مدت روزانه، هفتگی و ماهیانه تنظیم نمایید. به عنوان مثال وقتی آرزوی من جمع آوری مقدار زیادی پول برای کمک به بیماران بوده این خواسته خود را به گام های کوچک تر طبقه بندی کردم که عبارت بودند از:

تشکیل کمیته ای برای جمع آوری کمک های مالی
تهیه یک فهرستی از اهدا کننده ها
ایجاد یک وب سایت
دادن اطلاعات از نحوه کار

با تنظیم یک سری اهداف کوتاه مدت، می توانید به تدریج پیشرفت خود را ببینید و کمتر ناامید شوید.

براساس پژوهش ها بهتر است اهداف خود را با دید مثبت نگاه کنید، زیرا افرادی که به لحاظ روانشناسی از جملات منفی استفاده می کنند، اضطراب بیشتری دارند و کمتر احساس شادی می کنند. مثلاً به جای اینکه بگویید. باید شیرینی خوردنم را کمتر کنم تا کمتر چاق بشوم» بهتر است رویکرد هدف خود را تغییر دهید و بگویید: من یک برنامه ریزی تغذیه ای صحیح خواهم داشت تا زندگی سالم تر و فعال تری داشته باشم.

با تغییر رویکرد و نگاه مثبت به خواسته خود، اشتیاق بیشتری خواهید داشت و هیچ گاه احساس ترس نخواهید کرد. آرزوهایتان را با دوستان تان در میان بگذارید که این عمل به لحاظ روانشناسی شما را در رسیدن به موفقیت مصمم تر می کند. برای اینکه در مسیر درست گام بردارید با دوستان خود در مورد اهداف تان بحث و خلاصه ای از روند کار و پیشرفت در خواست تان تهیه کنید. اگر به رغم تلاش فراوان هنوز موفق نشدید و هر چقدر تلاش کردید نتیجه مثبتی نگرفتید، شاید بهتر باشد مسیر خود را تغییر دهید. مطالعات نشان می دهد شادترین افراد کسانی هستند که اهداف شان را با واقعیات انطباق می دهند و متعهد به انجام اهداف جدید هستند. حقیقت این است که حتی اگر یک دنده ترین آدم روی زمین هم باشید و به خواسته تان اصرار داشته باشید، گاه شرایط به گونه ای تغییر می کند که باید کمی خودتان را با آن وفق دهید. مطالعات نشان می دهد که تلاش برای رسیدن به یک هدف دست نیافته می تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند. انعطاف پذیر بودن در فراز ونشیب های زندگی می تواند شما را به جاهایی برساند که حتی تصورش را هم نمی کنید.

 

چطور اهداف زندگی مان را مشخص کنیم؟

پاسخ کامل و یکسانی برای این سوال وجود ندارد. در برنامه ریزی در زندگی بعضی افراد بعد از کمی فکر کردن می دانند چه می خواهند ولی خواسته هایشان را دنبال نمی کنند. اما بعضی دیگر به درستی اهدافشان را نمی شناسند و نمی دانند در زندگی چه چیزی می خواهند؛ این افراد می توانند برای آگاهی از اهدافشان کارهای زیر را انجام دهند:

• زمانی برای فکر کردن اختصاص دهید.
• به چیزهایی که برایتان مهم است فکر کنید.
• به چیزهایی فکر کنید که دوست دارید بعد از مرگ مردم راجع به شما بگویند.
• لیستی از کارهایی که دوست دارید در زندگی انجام دهید آماده کنید، چیزهایی که برایتان جالب و هیجان انگیز هستند و از این لیست بهترین کارها را انتخاب کنید.

اکنون به کارهایی که در ۶ ماه یا یک سال آینده دوست دارید انجام دهید، فکر کنید و چیزهایی مختلفی که دوست دارید را پیدا کنید تا در نهایت بتوانید بفهمید برای دست یابی به این اهداف باید چگونه برنامه ریزی کنید.

 چطور به اهدافمان دست یابیم؟

هنگامی که در برنامه ریزی در زندگی اهدافمان را پیدا کردیم باید راه رسیدن به آن ها را بیابیم. در این بخش می توان از روشی نام برد که معمولا در ارتش استفاده می شود:

• اهداف روشنی داشته باشید که به نتایج خاص و مشخصی برسند.
• آخرین چیزی که برای دستیابی به آن نتیجه باید انجام دهید چیست؟ برای مثال در چاپ رمان آخرین کاری که باید انجام دهید ویرایش و تحویل پیش نویس نهایی است.
• قبل از آخرین مرحله چه باید بکنید؟ در مثال رمان، ممکن است بخواهید ویراستاری پیدا کنید که پیش نویس را بخواند و اصلاح کند.
• مراحل را ادامه داده تا به مرحله اول برسید. مرحله اول کاری است که باید بر آن تمرکز کنید.

• آموزش مدیتیشن

برای اهدافمان چگونه برنامه ریزی کنیم؟

ممکن است کمی سخت باشد اما بهتر است اهداف را به دوره های مختلف تقسیم کنید مثلا یک ساله، پنج ساله و ده ساله. برای مثال هدفی انتخاب کنید که باید ۱۲ ماهه انجام شود. اگر هیچکدام در این مدت کامل نمی شوند هدفی کوچک تر که برای کامل کردن اهداف بزرگ لازم است، انتخاب کنید برای مثال اگر قصد خرید خانه دارید، هدف یک ساله پس انداز ۳۰ میلیون پول باشد.

بعد از انتخاب هدف یک ساله، هدفی میان مدت تعیین کنید که در ۶-۳ ماه انجام شود مثلا پس انداز ۱۵ میلیون. بعد از آن باید هدف کوتاه مدت ۲-۱ هفته ای داشته باشید مثلا مبلغی تعیین کنید که هر هفته برای خرید خانه پس انداز کنید.

به این دلیل باید هر زمان به یک هدف تمرکز کنید که دنبال کردن و تمرکز بر چند هدف همزمان سخت است. اما هنگامی که هر هفته تنها یک کار برای انجام داشته بشید، تمام انرژیتان را برای آن کار قرار می دهید. معمولا هنگامی که ۵-۳ کار را بخواهید همزمان انجام دهید هیچکدام انجام نخواهند شد.

پس بر اهداف کوتاه مدت تمرکز کنید و هنگامی که یک کار را انجام دادید هدف کوتاه مددت دیگری تعیین کنید تا هدف میان مدت انجام شود و بعد از کامل شدن یک هدف میان مدت، هدف میان مدت دیگری تغیین کنید تا هدف یک ساله انجام شود. با ادامه دادن این روند به بسیاری از اهداف خود دست خواهید یافت.